Utopia

Hoog op een klif, dichtbij de sterren en het laatste sikkeltje van de maan, ben ik het nieuwe jaar in gegaan. Technomuziek dreunde over deze afgelegen cava-boerderij waar het grote nieuwjaarsfeest 'Utopia' plaats vond. Cava is een wortel waar je een modderig drankje met een licht narcotisch effect van maakt. Vroeger mochten alleen de koning en stamhoofden dit Hawaiiaanse hallucinerende drankje drinken, maar nu is het beschikbaar voor iedereen. Het smaakt naar slootwater en geeft je lippen, tong en keel een tintelende verdoving. Samen met mijn vrienden dronk ik deze koninklijke drap uit halve kokosnoten - terwijl de meeste andere feestgangers iets sterkere en moderene versies van cava in namen. Vage ogen, uitbundig gedrag : de meesten ervoeren Utopia als een trip.

Ik danste, staarde in het vuur en proostte vrienden op een rijk 2011. Ik sliep in mijn tentje in de suikerrietvelden, net achter het podium. Dreunend op mijn matrasje keek ik naar de bizar heldere sterrenhemel. Bij de eerste zonnestralen keek ik naar de voorbijtrekkende walvissen en de rustig drijvende zeeschildpad in de ruige branding.

Zodra ik naar de zee kijk, komt er een schildpad naar de oppervlakte om me te groeten. In Hawaii geloven ze dat iedereen een eigen beschermdier heeft. Ik geloof dat de mijne een zeeschildpad is. Die me laat zien hoe je zelfs in de ruigste branding, mee kan gaan met de stroom. Rustig dobbert hij daar tussen de schuimende koppen. De 'Honu' (schildpad in het Hawaiiaans) laat me ook zien dat ik altijd een huis bij me heb. Ook al ben ik ver weg.

Dat zegt dit hele eiland eigenlijk. Hawaii heeft zoveel verschillende gezichten, dat het makkelijk een huis voor iedereen kan zijn. Van de dertien klimaatzones die de wereld kent, heeft Hawaii er elf. In het midden heb je de besneeuwde bergtop, in het zuidoosten heb je het regenwoud, aan de oostkust is het droog, iets hoger heb je de koffieplantages, en op 1 januari liepen we door de groene ranches en heuvels van Waimea. Ik zie Zwitserland, Schotland en Tibet in dit eiland. Elk aspect van mij vindt een onderkomen hier. Hawaii is als het schild van mijn honu. Rijk beschilderd -drijvend in de openheid van een heel nieuw jaar.

Westelijke kerstwoorden

Tweede kerstdag. Terug aan de zonnige, droge westkust van Hawaii. Op een klein vissersbootje op een deinende oceaan. Nu niet met internationale homo's, maar met jonge vrouwen in bikini.
We zijn nog geen tien minuten op het water als we hem horen. De grootvader van de oceaan. Hij spuit water hoog de lucht in en slaat met zijn staart op het water. 'Oh my god!'roepen we in koor. De god van de onderwaterwereld.
Hij laat zich vaak zien op deze unieke kerstdag. Een keer zijn we zo dichtbij dat ik de pokken op zijn huid en de witte onderkant van zijn staart kan zien.
Een kleintje volgt. Ronde rug. Zwarte rugvin. Een familie Humpback whales als kerstkado.

Kerstavond in de tropen

Op kerstavond ben ik in een kunstenaarswoning met open ramen en ruw houten pilaren die het dak ondersteunen. Schilderijen van naakte mannen aan de muur. En een woonkamer vol homo's uit de hele wereld. De ene heeft een roze hoed met glitters op, de ander draagt een gouden bril. We doen hetzelfde kado-ruil-spel als dat ik met sinterklaas in Nederland heb gedaan. Ondanks dat ik geen man en geen homo ben, voel ik me toch thuis. Een nieuwe gemeenschap. De eigenaar van het huis, en tevens de oprichter van het alternatieve resort waar ik kampeer, danst de hula, een Hawaiiaanse traditionele dans. Hij wiegt met zijn heupen, zijn grijze ogen stralen. We zingen met z'n allen 'Imagine' van John Lennon. Een kerst van vele jaren terug in India komt voorbij, toen ik hetzelfde nummer met de hippies in Sarnath zong. Met een Hawaiiaans/Nederlands stel loop ik terug door de donkere jungle. Het regent. We zingen Mele Kalikimaka en Stille Nacht.
Alles valt op zijn plek. De kikkers, de regen, de schaduw en het vuur van Pele.

You may say I am a dreamer
But I am not the only one
I hope some day you will join us
And the world live as one

Een ontmoeting met Pele

Ik heb Pele ontmoet, de vurige vulkaangodin van Hawaii.

Zwarte gestolde lava tot aan de horizon. Via via heb ik twee mannen ontmoet die hier wonen, midden in het lavaveld van de jongste en actiefste vulkaan van deze wereld. Sinds hun land, dat ze wilden gebruiken om geiten te hoeden, is opgeslokt door Pele, zijn ze haar volgelingen geworden. En leiden ze mensen naar haar hete voeten.

Hun houten huis staat midden in dat zwarte maanlandschap. Met potten hebben ze een soort tuin gecreeerd. Ze hebben zonnepanelen en ze brengen zelf water mee.
We lopen een uur door het eindeloze zwarte landschap. Rechts de vulkaan, links de zee. We zien het hek van de voormalige snelweg nog gedeeltelijk boven het zwarte, steenkoolachtige materiaal uitsteken. Eerst neemt de lava alles op om het daarna weer uit te spugen. Verkoolde bomen liggen her en der.

Op den duur komen we bij lava aan dat nog geen twee dagen oud is, maar nu al keihard. We lopen er over heen. De stenen zijn heet en er onder hoor ik het nog vloeibare lava sissen.

En dan ontmoeten we Pele. Oranje gloeiend lava vloeit traag vanuit de zwarte korst. We brengen een offering aan haar. Ze eet gretig van de groene bladeren, om daarna bij wijze van dank, een grote vuurtong voor onze voeten te laten stromen. Zo dicht ben ik nog nooit bij het vuur van moeder aarde geweest. Ik voel een overweldigende en stille eerbied. Bijna in trance loop ik door Pele's zwarte land.

Dan begint het keihard te regenen. Het water verdampt meteen op het gloeiend hete landschap en we zien helemaal niets meer. Met de handen op elkaar schouders, schuifelen we snel van de hete stenen, op zoek naar ouder, minder heet lava.

Zodra ik in de auto zit op de terugweg door het groene vochtige regenwoud, lijkt het alsof Pele niet bestaat. Maar toch - ze was er echt - mijn schoenzolen zijn gesmolten, ik ruik naar zwavel en ik voel haar hete adem in mijn nek.

Woorden vanaf de oostkust

Ik ben nu in een heel ander Hawaii. Aan de oostkant. Mijn veilige veranda aan de weskust voelt ver weg. Ik kampeer midden in de jungle. De lucht zindert. Ik hoor krekels, kikkers, vogels. Lianen, palmen, bananenbomen en heel veel ander, onbekend groen omringt mijn tentje. Het regent tachtig procent van de dag.
Het resort waar ik verblijf ligt aan de kust. Een uur rijden van de bewoonde wereld. De bomen hangen over de kronkelweg heen, alsof ze het asfalt opeisen. De kust is ruig en zwart, gestold lava. De branding is heftig.
Ook ik ben anders aan deze kant van het eiland. Rusteloos. Zwart als het strand. Vurig als de vulkaan. Ondoordringbaar als de jungle. Het oosten is mijn schaduwkant. Hier rijzen mijn buien tegen de klippen op. Ik huil naar de volle maan, naar de oceaan en zing in de wind.
Op mijn natgeregende gympen loop ik langs de kust. Op mijn natter slippers klepper ik door het woud. Op een harde houten ondergrond slaap ik.
En in deze lounge, een donkeregroene veranda, omgeven door muskietengaas, vlieg ik heel even, via de wifistroom, weg naar een andere wereld.

Zuidelijke woorden vanuit Hawaii

Een zachte bries waait over mijn rug. In de verte hoor ik de oceaan op het strand stuk slaan. Een grijze wolk rolt van de vulkaan naar beneden. De kinderen uit de buurt spelen op straat.
Deze veranda is mijn nieuwe tropische huis. Knalgroene gekko's rennen over de roze, houten vloer en de rieten wanden. De klamboe boven mijn bed wiegt in de wind. Hier word ik 's ochtends wakker gemaakt door de ochtendzon en de vogels. Hier zit ik 's middags met uitzicht over de oceaan te schrijven. Hier zie ik 's nachts de sterren fonkelen. Ik bekijk dit eiland vanuit dit veilige plekje.

Veel heb ik nog niet van Hawaii gezien, maar vanaf hier zie ik wel dat dit niet het Hawaii is dat ik van de plaatjes ken. Ik zit op de Big Island. De vriendin bij wie ik logeer, noemt dit eiland 'de basischakra' van de Hawaiiaanse eilanden reeks.(Er zijn zeven eilanden, en Hawaii zelf is het grootste en zuidelijkst gelegen eiland.) Hier dragen de hippie's geen serene witte kleren, maar hebben vieze nagels van het werken op de koffieplantages. Hier heb je niet altijd een knalblauwe lucht, maar is het eiland gehuld in vog - een vulkanische mist, die ontstaat doordat het hete lava afkoelt in de zee. Hier heb je geen witte maar zwarte stranden, en regelmatig valt er een tropische regenbui.Ik drink geen cocktails, maar warme chocolademelk.
Ik voel me gegrond hier. Geankerd in de oceaan waar ik op uit kijk.

De eerste keer dat ik in die helder blauwe zee dook, stak meteen een reuzenschildpad naast mij zijn kop boven het water uit. En even later sprong een eindje verder een dolfijn hoog de lucht in. 'Aloha!' zei Hawaii. 'Welkom.'

Ik dreef op mijn rug op de zoute deining. Ik dacht aan de overtocht over de atlantische oceaan, die ik jaren geleden heb gemaakt. Toen sprongen we regelmatig over boord, om naast het schip te drijven. De golven waren zo groot, dat in een dal het schip uit het zicht verdween en ik alleen nog maar water zag. Duizende meters ongekende diepte onder me, eindeloze lucht boven me, alleen maar zee om me heen. Ik was nog nooit door zoveel ruimte omgeven.

Dit eiland drijft in diezelfde ruimte. Als een schildpad. Deze veranda is mijn schild. En mijn schip. Ik sta op de punt, met mijn armen gespreid, en zeil de wereld tegemoet.