dinsdag 29 augustus 2017

Vliegerend schrijven



Samen met de wind spelen
Winkracht zes. Met mijn hakken in het zand sta ik te vliegeren. Mijn nichtje Meike vraagt of ze ook mag. 'Niet vandaag, het waait te hard. Je mag wel samen met mij, dan help ik je.'
‘Ik kan het heus wel alleen hoor,’ zegt ze en loopt boos weg.

 De volgende dag is het windkracht drie. 'Nu mag je wel,' zeg ik.
Zelfverzekerd neemt zij de handvaten over, de vlieger hoog in de lucht.
Ze zet zich schrap in het zand, de billen naar achter.
Naar rechts, naar rechts, zeg ik. Te laat, baf de vlieger stort neer.
'Wow,' zegt ze zacht. 'Nu snap ik wel waarom ik gister niet alleen mocht.'

Soms zijn de verlangens en de blokkades te sterk om in je eentje aan een boek te beginnen.
Daarom gaan we in de Spelen met je leven - weken samen schrijven.  Op 21 september beginnen we met z'n allen te schrijven. Ieder in zijn eigen huis, aan zijn eigen boek, maar toch samen. Zodat we op het moment dat de herfst begint, tegelijkertijd het stormachtige schrijfproces kunnen betreden.


Je verhaal mag af en toe instorten
Ik help haar de vlieger op te laten. Hij staat even mooi, maar stort dan weer neer. 
‘Da’s niet zo erg toch,’ zegt Meike. ‘Er zitten geen stokken in.’
Klopt, het is een matrasvlieger. Ik heb 'm zeven jaar geleden gekregen als afscheidscadeau van mijn collega’s, toen ik vertrok uit het cafe waar ik toen werkte.
Twee dingen die eigenlijk niets met elkaar te maken hebben, een vlieger en een bruin café.
Maar vliegeren heeft eigenlijk met alles te maken, heb ik ontdekt.


Ja, natuurlijk, ook met schrijven.

 Het oplaten van een vlieger is een beetje als het opstarten van een verhaal.
Natuurlijk stort ie een paar keer neer, voordat je de juiste flow, de juiste hoek met de wind hebt gevonden. Maar zolang er geen harde stokken inzitten is dat niet erg.
In het begin is je verhaal altijd een matrasvlieger, nog in elke vorm te vouwen, vrij om mee te experimenteren. En het is fijn als er iemand naast staat, die je helpt het verhaal weer op te laten.

De verbinding houden met je verhaal
En dan als je de stroom te pakken hebt, en dat had Meike vrij snel, gaat het vanzelf.
De ene keer staat er heel veel kracht op de vlieger, als je in de power zone zit, en soms, als je te dicht naar de wind toe beweegt, kan de vlieger bijna naar beneden dwarrelen. Zo gaat dat met schrijven ook. Soms heb je de smaak te pakken en zijn je woorden niet meer te stoppen en komen ze er vol kracht uit. Andere keren staat je vlieger wat suf aan de hemel mooi te zijn, maar zonder richting te vinden.

'De kunst is om de vlieger goed in de gaten te houden,' zegt Meike wijs. 'Je moet gewoon goed kijken,' zegt deze negenjarige vliegeraar. En zo is dat met schrijven ook. Als je de verbinding maar houdt met je verhaal.




En dat doe je eigenlijk met de Spelen met je leven - weken, je laat je verhaal op en laat de verbinding niet meer los. Soms heb je maar een half oog nodig, en soms alle aandacht. Maar de vlieger staat in de lucht, soms stort die neer, maar je laat m zo weer op. 

Jezelf laten vliegeren
 Tegenwoordig vlieger ik vaak met mijn ogen dicht, omdat ik de wind en de vlieger dan beter kan voelen, waar die heen wil, waar de vlagen zitten. Er is dan niet langer een vlieger die gevliegerd wordt, niet langer een schrijver die schrijft  - er is gewoon vliegeren – er is gewoon schrijven.

En vooral daar willen we komen in de Spelen met je Levenweken – dat schrijven steeds minder moeite kost. Dat je in een stroom komt, die niet meer te stoppen of om te keren is. Je benut elk vlaagje wind, want je verhaal staat in de lucht. 

Hoe langer je vliegert, hoe meer je weet wat je met zo’n vlieger allemaal kan. Je kan duikvallen en onverwachte wendingen maken in je verhaal. Je vertelt het niet recht toe recht aan, niet alleen maar van links naar rechts. Je maakt gebruik van de gehele power-zone, van al je potentieel.

Touwtjes in eigen handen
En ik geloof dat je na een kwartaal samen schrijven, makkelijker alleen verder kan. 
'Nu kan ik het wel, ook al is het windkracht zes,' zegt Meike stoer.

Door eerst samen te vliegeren, kan je daarna de touwtje in eigen handen nemen en kan je elke storm aan.